Οικονομική κρίση και ψυχική υγεία - Εθνική Κατάθλιψη



Σύμφωνα  με  τα  αποτελέσματα  ερευνών  σε  παγκόσμιο  επίπεδο  υπάρχει  σχέση  μεταξύ  ανεργίας  και του μέσου  εισοδήματος , που  μειώνεται  συνεχώς.
Γνωρίζουμε  όλοι  ότι  η  εργασία  παρέχει  πρόσβαση  σε  ορισμένα  οφέλη  τα  οποία  είναι  εξαιρετικά  σημαντικά  για  την  ευεξία   του  ατόμου.
Στην  πατρίδα  μας  σε επιστημονικές  εργασίες- έρευνες  ανέλυσαν  και  διαπίστωσαν    μια  πολύ  μεγάλη  συσχέτιση  μεταξύ  των  οικονομικών  παραμέτρων  και  των  στοιχείων  της  ψυχικής  υγείας.
Είναι  γνωστό  σε όλους  μας  και  σε  όλο  τον  κόσμο  ότι  η  πατρίδα  μας  αντιμετωπίζει  την  πιο  μεγάλη  οικονομική  κρίση.
Οι  πολιτικοί  ηγέτες  στον  κόσμο  καλούνται  να  πάρουν  σημαντικές  αποφάσεις  για  τις  μεταρρυθμίσεις  που  θα  αφορούν  στην  πρόληψη  των επιπτώσεων  της  οικονομικής  κρίσης.
Εμείς  ως  Έλληνες  γνωρίζουμε  πολύ  καλά, ότι  έχει  μειωθεί  η  αποτελεσματικότητα  του  Εθνικού  Συστήματος  υγεία.Στην  πατρίδα  μας  η  πρωτοβάθμια  φροντίδα  είναι  υψηλά  πολύ  διαιρεμένη  αφού  εμπλέκονται  η  δημόσια  και  η  ιδιωτική  υγεία  χωρίς  συντονισμό  και  έλεγχο.
Οι  συναισθηματικές  διαταραχές  ειδικά, θεωρούνται  πολύ  μεγάλης  σημασίας  για  την  υγεία  επειδή  συγκαταλέγονται  στις  πρώτες  αιτίες  που  δημιουργούν  σημαντική  έκπτωση  της  λειτουργικότητας  και  βεβαίως  σύμφωνα  με  τον  Π.Ο.Υ.  βρίσκονται , ότι  μέχρι  το  2020  να  είναι  δεύτερες  σε  συχνότητα,  μετά  την   στεφανιαία  νόσο.
Στο  περιοδικό  Lancetα να φέρεται  ότι  λόγων  των  επιπτώσεων  της  οικονομικής  κρίσης  στην  ψυχική  υγεία  οι  καταθλιπτικές  διαταραχές  και  ο  αριθμός  των  αυτοκτονιών  θα  αυξηθούν  σημαντικά. Η  οικονομική  κρίση  επιφέρει  επισφάλεια  εργασίας  όπου  καταλήγει  σε  ανεργία  και  με  τελικό  αποτέλεσμα  την  οριστική  φτώχεια  και  εκεί   πλέον  σε  πολλούς  υπάρχει  αύξηση   του  αλκοόλ,  ενδοοικογενειακή  βία,  απομόνωση,  ζουν  με  ΄΄παρέα΄΄   την  αγωνία  τους,  δεν  είναι  σαν  να  ‘’περνάμε’’  ένα  κρυολόγημα  αλλά  ‘’περνάμε’’ μια  πολύ  βαριά αρρώστια.   
Το  στρες το  οποίο  προκαλείται  από την  ανεργία  και  τα  οικονομικά  προβλήματα  μπορεί  να  οδηγήσει  σε  κατάθλιψη, η οποία  αυξάνει  τον  κίνδυνο  αυτοκτονίας. Εν  τούτοις,  η  ανεργία  προκαλεί  ψυχική  δυσφορία  και  δύναται  να  συμβάλλει  στην  αυτοκτονικότητα  ανεξάρτητα  από  την  παρουσία  ψυχιατρικής  αρρώστιας. Επίσης  η  ανεργία  έχει  σχέση  με  την  υιοθέτηση  ανθυγιεινών  συνηθειών,  όπως  το  κάπνισμα, καθώς  και  με  ψυχικές  διαταραχές,  ψυχοσωματικές  διαταραχές.
Μειωμένο  εισόδημα  συνδυάστηκε  με  αύξηση  των  αυτοκτονιών -  ατυχημάτων -τραυματισμών.  Έτσι  συνεπώς  παρουσιάζεται  αύξηση  της  εγκληματικότητας  και  τα  ποσοστά  των  ανθρωποκτονιών  και  των  κλοπών  έχουν  πολύ  αυξηθεί.Τα  άτομα  πού  αντιμετώπιζαν  λίγες - αρκετές  έως  πολλές  οικονομικές  δυσκολίες  ήταν  σχεδόν  3  φορές  πιο  πιθανό  να  εμφανίσουν  σοβαρή  ψυχοπαθολογία  σε  σχέση  με  τα  άτομα  που  δεν  αντιμετώπιζαν  οικονομικά  εμπόδια  και  έχουν  μεγαλύτερο  κίνδυνο  παρουσίασης  συμπτωμάτων  κατάθλιψης   αφού  βιώνουν  χρόνια  πίκρα  και  απογοήτευση και  δύναται  να  παρουσιάσουν  εικόνα Μείζονος   Καταθλιπτικού   Επεισοδίου.
Επιπλέον  ήταν  2,5  φορές  πιο  πιθανόν  να  εμφανίσουν ‘’ευχές  θανάτου’’και  ιδέες‘’αναξιότητας’’  για  την  ζωή. Από  ψυχολογικής  πλευράς  η  ανεργία  είναι  σοβαρός  ψυχοκοινωνικός  παράγοντας  άγχους. Έτσι  οι  άνεργοι έχουν  χαμηλότερη  αυτοπεποίθηση,  νοιώθουν  περιττοί  και  απορριπτέοι  από  την  κοινωνία  και  ως  εκ  τούτου  δημιουργούνται  και  αναπτύσσουν αισθήματα  εχθρότητας  για  αυτήν.
Στους  άνεργους  δημιουργείται  αμφιθυμία  συναισθημάτων  σε  σχέση  με  την  οικογένεια  του, που μπορούν  να  εμφανιστούν  και  να  εκφραστούν μέσα  από  συνεχόμενη  ευερεθιστότητα,  συγκρούσεις,  σεξουαλικές  δυσλειτουργίες.
Το  πρώτο  συναίσθημα  που  προκύπτει  είναι  ο  θυμός, που  μπορεί  πολύ  σωστά  να  εκφραστεί  εύστοχα  σε  συνειδητό  επίπεδο  με  πολιτική  ευαισθητοποίηση,   με  κινητοποίηση  και  διαμαρτυρία  καθώς  η  ανεργία  είναι  ένα  θέμα  με  διαστάσεις  πολιτικές. Ο  θυμός  αυτός  είναι  υγιής  και  έχει  ανάγκη  το  χώρο  του  για  να  εκφραστεί  σωστά  και  με  εύστοχο  τρόπο. Δηλαδή  ο  θυμός  εκφράζεταιπριν  από  την  κατάθλιψηκαι  δύναται κάποιοςστις  καινούργιες συνθήκες  της κατάστασης,να  την   αποφύγει   όταν   μπορεί  να   μετουσιώνει   το  θυμό  του  σε  μία  στάση   και   πράξη   δημιουργική  και   βεβαίως   και   υπεύθυνη,  προσαρμοσμένη  βέβαια  στις  καινούργιες  συνθήκες.

Υπάρχει  ακόμη  ένα  μεγάλο  στοιχείο  και  σημαντικός  παράγοντας  που  σχετίζεται  με  την  εικόνα  της  ψυχικής  υγείας  είναι  η  χρήση  διαφόρων  ουσιών,  όπου  εντοπίζεται  θετική  συσχέτιση  μεταξύ  της  οικονομικής  κρίσης  και  της  χρήσης  των  διεγερτικών  και  των  ναρκωτικών  ουσιών. 

Στους  νέους  η  ανεργία  δημιουργεί  μια παρατεταμένη  διάσταση  ανάμεσα  στις  προσδοκίες  τους  και  στην  αλήθεια  της  πραγματικότητας  τους. Δηλαδή  για  να  γίνει  πιο  κατανοητό,  ανάμεσα  στο  ιδανικό  και  στο  υπαρκτό, ανάμεσα  στο  ‘’θέλω’’ και  στο  ‘’μπορώ’’. ‘Έτσι  λοιπόν   η  πραγματικότητα, η  αλήθεια  και  η  ανεργία  φέρνουν  την  ματαίωση.
Καταλήγουμε  ότι  η  προστασία  των  πολιτών  από  την  εξαθλίωση   συνιστούν  κοινά  στοιχεία   των  Εθνικών  πολιτικών  για  την  υγεία.Επίσης  πρέπει  να  καθιερωθεί  και  στην  πατρίδα  μας  η  δημιουργία  ή  αν  υπάρχουν  ήδη, η  σύσταση  Γενικών  Μονάδων  Πρωτοβάθμιας  Φροντίδας  με  τον  Προσωπικό  Γιατρό  που  πρέπει  να  έχει  Κεντρικό  ρόλο.Και  τελικά  η  διαχείριση  του  φαινομένου  από  διάφορα  μέσα  μαζικής  ενημέρωσης  είναι  αποσπασματική  και  προβληματική.
Ασχολούμενος  με  αυτό  το  θέμα  δηλαδή  τη  σχέση  μεταξύ  οικονομικής  κρίσης  και  ψυχικής  υγείας  αντιλήφτηκα  ότι  υπήρχε  ένα  σημαντικό  επιστημονικό  άρθρο που  δημοσιεύτηκε  στις  17/ Ιουλίου / 2016  του  κυρίου  Χρίστου Χ. Λιάπη MD,MSc, PhD που  είναι  Ψυχίατρος  - Διδάκτωρ  Πανεπιστημίου  Αθηνών.Επειδή   εκτιμώ  ότι   το  επιστημονικό  αυτό  άρθρο  έχει  πραγματικά   εξαιρετικό  ενδιαφέρον  το  αντιγράφω  όλο, (ακριβώς  όπως  είναι  γραμμένο)και  πιστεύω  ότι  ανταποκρίνεται  αληθινά  στην  πραγματικότητα  της  ζωής  μας :
« Πάντοτε  σε  συνθήκες  οικονομικής  κρίσης,  μιλούμε  για  ‘’ εθνικήκατάθλιψη’’, θα  πρέπει, όμως,  να  γίνεται   διάκριση   ανάμεσα  στη θλίψη  που μπορεί  να  προκαλούν  οι  οικονομικές  δυσχέρειες  και  οι  βίαιες  προσαρμογές  που  υφίστανται  οι  πολίτες,  λόγω  της  οικονομικής  στενότητας,  της   περιστολής  των  εσόδων,  της  ανεργίας   και  της   λιτότητας  και  στηνκλινικήεκδήλωσηκατάθλιψης. Η  πρώτη  είναι  μια  φυσιολογική  διαδικασία   προσαρμογής,  ενώ  η  δεύτερη  είναι  μια  ψυχοπαθολογική   κατάσταση.

Η  υπέρ  διάγνωση  της  κατάθλιψης   αποτελεί  σημαντικό   θέμα,  ιδιαίτερα  σε  περιόδους   κρίσεως,  αλλά  εξίσου  σημαντικό- και  μάλιστα  πιο  επικίνδυνο- είναι  και  το  ζήτημα  της  υπό - διάγνωσης  αυτής. Για  τον  λόγο  αυτό,  θα  πρέπει  τόσο  οι  ψυχίατροι,  όσο  και  οι  γενικοί  γιατροί,  καθώς  και  οι  συνάδελφοι  των  υπολοίπων  ειδικοτήτων,  να  είναι  πάντα  κλινικώς  και  διαγνωστικός  υποψιασμένοι  σχετικά  με τις άτυπες μορφές της κατάθλιψης.
Στην  προσφάτως  δημοσιευθείσα  έρευνα  της  ΕΛΣΤΑΤ  που  αφορά  στο  έτος 2014,  η  κατάθλιψη  φάνηκε  να  εμφανίζει  το  4,7%  του  πληθυσμού, ποσοστό  αυξημένο  κατά  80,8%  σε  σχέση  με  το  ποσοστό  του  2009 (2,6%), με  τους  3  στους  10  να  είναι  άντρες  και  τις  7  στις  10  γυναίκες. Το  υπέρ- διπλάσιο  ποσοστό  εκδήλωσης  κατάθλιψης  στις  γυναίκες,  σε  σχέση  με  τους  άνδρες,  δεν  συνδέεται – απαραίτητα – με  την  οικονομική   κρίση,  καθώς  είναι  ούτως  ή  άλλως  διπλάσιος  ο  επιπολασμός  της  κατάθλιψης  στο  γυναικείο  φύλο. Προσφέρεται, όμως, ως  στατιστικό εύρημα  για  να  υπογραμμίσουμε  πως  συχνότερα  στους  άνδρες, ιδιαίτερα  μάλιστα  εν  μέσω  της  οικονομικής  κρίσης  και  της  ανεργίας,  η  κατάθλιψη  εμφανίζεται  με  λανθάνουσες  μορφές, όπως  η  εκδήλωση  ευερεθιστότητας  και  η  καταφυγή  στο  αλκοόλ,  προς  τη  διαγνωστική  εντόπιση  των  οποίων  θα  πρέπει  να  είμαστε  ιδιαίτερα  ευαισθητοποιημένοι. Το  7,6 %  του  πληθυσμού  ηλικίας  15  ετών  και  άνω  πάσχει  από  αγχώδεις  διαταραχές, το  1,7 %  από  άλλες  ψυχικές  διαταραχές  και  το  1,0 %  από  ανοική  διαταραχή  ή  νόσο  Alzheimer.
To 38,3 % εκείνων  που  απάντησαν  με  σαφήνεια  γύρω  από  την  ψυχική  τους  υγεία  που  ήταν  και  η  συντριπτική  πλειονότητα,  δηλαδή  ποσοστό  92,9 %  επί  του  συνόλου  των  ερωτηθέντων,  το  οποίο  αντιστοιχεί  στο  35,4 %   του  γενικού   πληθυσμού,  δήλωσε  ότι  βίωσε  ένα  τουλάχιστον  από  τα  αναφερόμενα  « αρνητικά » συναισθήματα,  κατά  το  προσδιορισθέν  διάστημα  των  2  εβδομάδων  πριν  από  τη  διενέργεια  της  έρευνας  και  μάλιστα  με  συχνότητα  ημερών  ή  και  καθημερινά.

Σε  σχετική  έρευνα  που  διεξήχθη  στην  Ισπανία,  επιχειρώντας  να  συγκρίνει  τα  ποσοστά  αύξησης  συγκεκριμένων  ψυχικών  διαταραχών,  όπως  αυτά  διαμορφώνονται   προ  και  μετά  τη  διάρκεια  της  οικονομικής  κρίσης,  βρέθηκε  πως  η  Μείζονα  Κατάθλιψης  αυξήθηκε  κατά   19,4 %,  η  Γενικευμένη  Αγχώδης  Διαταραχή  κατά  8,4 %,  οι  Σωματόμορφες  Διαταραχές  κατά  7,3 %  και  η  εξάρτιση  από  το  αλκοόλ  κατά  4,6 %.Βλέπουμε, δηλαδή, πως  στη  χώρα  μας  η  δυσμενής  επίπτωση  της  οικονομικής  κρίσης  στην  ψυχική  υγεία  των  πολιτών  ήταν  πολλαπλάσια  από  την - εκ  της  κρίσεως - αντίστοιχη  αύξηση  των  ψυχικών  διαταραχών  στην  Ισπανία.
Η  κατάθλιψη,  πολλές  φορές  μπορεί  να  εμφανισθεί  με  προεξάρχοντα  σωματικά  ενοχλήματα  που  επικυριαρχούν  στην  κλινική  εικόνα  του  ασθενούς  ο  οποίος  προσέρχεται  στα  εξωτερικά  ιατρεία  των  Νοσοκομείων,  ή  στις  διάφορες  δομές,  Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης,  αιτιώμενος - για  παράδειγμα - συμπτώματα  από  το  Γαστρεντερικό  ή  από  το  Κάρδιο - αναπνευστικό.  Αξίζει  δε  να  υπογραμμίσουμε  πως  σε  αυτές  τις  εκδηλώσεις  της  κατάθλιψης  υπεισέρχονται  και  πολλοί  διαπολιτισμικοί  παράγοντες,  καθώς  έχει  παρατηθεί  πως  η  κατάθλιψη  έχει  την  τάση  να  παρουσιάζεται  με  σωματικά  συμπτώματα,  περισσότερο  συχνά, σε  άτομα  προερχόμενα  από  τα  πολιτισμικά  περιβάλλοντα  των  αραβικών  και  αφρικανικών  χωρών,  όπως  είναι  οι πολυαρύθμως  εισρέοντες  πρόσφυγες,  στη  χώρα  μας.

Οι  Σωματόμορφες Διαταραχές  ονομάζονται  από  τους  ειδικούς  και  Διαταραχές  Σωματικών  Συμπτωμάτων(SomaticSymptomDisorders). Πρόκειται για  ψυχικές  διαταραχές στις   οποίες  η  κύρια  εκδήλωση  είναι  σωματική.  Βασικό  κριτήριο  για  την  διάγνωση  αυτή  είναι  να  μην  έχει  εντοπιστεί  κάποια οργανική  αιτιολογία  για  τα  σωματικά  συμπτώματα  μετά  από  σχολαστικές  εξετάσεις  από  γιατρούς  αντίστοιχων  ειδικοτήτων.  Αυτό  δεν  σημαίνει  ότι  δεν  υπάρχουν  οι  σωματικές  εκδηλώσεις,  και  ότι  δεν  είναι  πραγματικές  και  ο  ασθενής  δεν  τα  βιώνει. Ένα βασικό  στοιχείο  από  τα  χαρακτηριστικά  αυτών  των  διαταραχών  είναι  η μεγιστοποίηση  της  σοβαρότητας  από  τον  άνθρωπο,  στον  οποίο  συνοδεύονται  με  μια  πλειάδα   γνωσιακών   συμπεριφορικών   και  συναισθηματικών  ιδίως  εκδηλώσεων, αντιδραστικών  ουσιαστικά  στο  σωματικό  πρόβλημα.  Ο  ασθενής  δυστυχώς  αλλάζει  συχνά   θεράποντα  ιατρό   αφού  δημιουργείται   μία   ‘’θυμωμένη  απογοήτευση’’  (‘’frustation’’),  επειδή  πιστεύει  ότι  : « ο  γιατρός  δεν  λαμβάνει  σοβαρά  το  πρόβλημα  του ».  Υπάρχει  εδώ  και  η  αδυναμία  της  επαφής  γιατρού – ασθενούς ειδικά  των  μη  ψυχιάτρων  με  την  ιδέα  της  υποβάθμισης  του  ψυχικού  παράγοντα  και της  αλληλεπίδρασης  του  με  το  σωματικό  σύμπτωμα.  Επίσης,  παρότι  είναι  αδιαμφισβήτητο - ΄0πως  προκύπτει  από  τα  πορίσματα  πολλών  σχετικών  μελετών -πως  η  οικονομική  κρίση  έχει  αυξήσει  τα  ποσοστά  της  κατάθλιψης  στον  ελληνικό  πληθυσμό (και  μάλιστα  περισσότερο  και  στατιστικώς  σημαντικότερα  από  όσο  έχει  αυξήσει  την  αντίστοιχη  συχνότητα  των  αγχωδών  διαταραχών) αποκτά  ιδιαίτερο  ενδιαφέρον  η  ανάλυση  ορισμένων  επί  μέρους  στοιχείων  των  φανερών  ή  συγκεκαλυμμένων  καταθλιπτικών  συμπτωμάτων,  όπως  αυτά  ποικίλλουν  ανάμεσα  σε  διάφορες  ηλιακές  ή  διαφυλετικές  ομάδες.Για  παράδειγμα,  στους  άνδρες,  είναι  αρκετά  συχνή  η  πυροδότηση  καταθλιπτικών  συμπεριφορικών  εκφάνσεων,  εξαιτίας  της  κρίσης,  οι  οποίες,  λαμβάνουν  τα  υπολανθάνοντα  χαρακτηριστικά της  ευερεθιστότητας,του  αλκοολισμού  και  της  κατάχρησης  ουσιών,  όπως  προαναφέραμε ».

{ Σε  αυτό  το  σημείο  θα  εξέλθουμε  από  το  εξαιρετικό  άρθρο  του  Ψυχιάτρου κυρίου   Χρίστου  Λιάπη,  και  ας  αναφέρουμε  λοιπόν  περιληπτικώς,  ορισμένα  απότα   σωματικά  συμπτώματα  κατάθλιψης: Μειωμένη  ή  αύξηση  βάρους,  μείωση  ή  αύξηση   ύπνου,  μείωση  σεξουαλικής  επιθυμίας,  μείωση  ενεργητικότητας – κόπωσης.
Από  έρευνες  περίπου  3  στους  4  καταθλιπτικούς  ασθενείς  θα  παραπονεθούν  κάποια   στιγμή  για   ένα  ή  περισσότερα  από  τα  εξής: δυσκοιλιότητα,  στομαχικές  διαταραχές, κράμπες, οσφυαλγία,  πόνους  στον  αυχένα  στον  θώρακα  και  στην  κοιλιακή  χώρα,  κεφαλαλγία,  αίσθημα  παλμών,  ζαλάδα,ξηροστομία,  εφίδρωση,  ναυτία,  μουδιάσματα,  αρθραλγίες,  μυαλγίες,  ινομυαλγία.Υπάρχει  επίσης  νευρικότητα,  φόβος,  ανυπομονησία.  Καθώς  και  φόβος  σωματικής  ασθένειας,  φόβος   θανάτου, Αποπροσωποποίηση( δυστυχώς  συχνή  στην  εποχή  που  ζούμε), δυσκολία  συγκέντρωσης , παγωμάρα,  σύγχυσης,  φυγής,  υπερκινητικότητα.

Τι  είναι  όμως  η  Αποπροσωποποίηση;Χαρακτηρίζεται  από  μια  ξαφνική  αλλαγή  σε  σχέση  με  τον  τρόπο  που  αισθάνεται  κανείς  με  τον  εαυτόν  του.  Εμπεριέχει  την  έννοια  της  αποξένωσης  του  ατόμου  από  τον  εαυτόν  του  και  το  περιβάλλον  του,  αλλά  του εξωπραγματικού  ή  υπερφυσικών.  Το  άτομο  δηλαδή  εκλαμβάνει  τα  συναισθήματα  ή  τις  λειτουργίες  του  ως  ξένο  σώμα,  παρατηρώντας  τα  από  απόσταση  σαν  αυτόματο  ή  σαν  μέσα  σε  όνειρο.  Τα  συμπτώματα  που  συνοδεύουν  τη  διαταραχή  είναι  συνήθως αίσθημα  άγχους,  κατάθλιψης,  διάχυτος  φόβος τρέλας  και  ο  ασθενής  εξακολουθεί  μέσα  στην  διαταραχή  να  διατηρεί  ικανοποιητικό  έλεγχο  προσανατολισμού  ή  λογικής.

·       Και  ας  πούμε  και  λίγα  λόγια  γιατί  εμφανίζεται,   συχνά  σε  αυτή  την  διαταραχή,ο  πόνος  και  σε  πολλές  περιπτώσεις  πολύ  δυνατός  και  ανυπόφορος.Λοιπόν  η  Σεροτονίνη  και  η  Νοραδρεναλίνη,  οι  νευροδιαβιβαστές  που  η  μείωσης  των  επιπέδων  τους στις   νευρικές  συνάψεις  και  της  συνδεσιμότητας  τους  με  τους  αντίστοιχους  υποδοχείς  αποτελεί  το  κατεξοχήν  νεύρο - ψυχοβιολογικό  υπόβαθρο   τηςκατάθλιψης.  Οι  Σεροτονινεργικοί   και   οι  Νοραδρενεργικοί  νευρώνες  του  Νωτιαίου  Μυελού  έχουν  την  ιδιότητα  να  προκαλούν  αναλγητικό  αποτέλεσμα. Όταν  όμως  η  Σεροτονίνη  και  η  Νοραδρεναλίνη  υπολείπονταιλόγω  της  κατάθλιψης,  μειώνεται  και το  αναλγητικό   αποτέλεσμα  με  συνέπεια  το  αίσθημα  πόνου  σε  διάφορα  σημεία  του  σώματος. }

Και  ας  συνεχίσουμε  εδώ  με  άρθρο  του  άνω  Ψυχιάτρου  :
« Πέρα  από  τη  σύνδεση  των  δεικτών  της  ανεργίας  με  την  αύξηση  της  εγκληματικότητας  και  της  αυτοκτονικότητας, θα  πρέπει  να  εστιάσουμε  και  σε  άλλους  ψυχολογικούς  δείκτες  που  σχετίζονται  με  την  εργασία  και  επηρεάζονται  από  την  οικονομική  κρίση  και  τις  συμπιέσεις  και  μεταλλαγές  που  αυτή  δημιουργεί  στις  εργασιακές  σχέσεις. Τέτοιοι  δείκτες  είναι  το  εργασιακό  στρεςκαι  η  επαγγελματική  εξουθένωση.
Επίσης, παρότι  τα  ποσοστά  του  αλκοολισμού  δείχνουν  να  αυξάνονται  στις  κοινωνίες  οι  οποίες  διάγουν  σκληρές  οικονομικές  κρίσεις,  όπως  συνέβη  με  τα  κράτη  του  πρώην  Ανατολικού  Μπλοκ, στη  χώρα  μας  φαίνεται  πως  εν  μέσω  της  κρίσης  η  κατανάλωση  αλκοόλ  έχει  μειωθεί,  όπως  αντίστοιχα  έχουν  μειωθεί  και  τα  ποσοστά  οδήγησης υπό  την  επήρεια  αλκοόλ. Βλέπουμε,  δηλαδή,  πως  λόγω  της  οικονομικής  δυσπραγίας,  η  τιμή  των  αλκοολούχων  ποτών  είχε  ήδη  καταστεί απαγορευτική ή έστω  αποτρεπτική  για  τους  ‘Έλληνεςπολίτες, οπότε  η  αύξηση  της  φορολογίας  στα  αλκοολούχα  ποτά,  ελάχιστα  αναμένεται  να  συντελέσει  τόσο  στην  περαιτέρω  μείωση  της  κατανάλωσης  αλκοόλ,  όσο  και  στην  αύξηση  των  εξ  αυτού  φορολογικών  εσόδων.
Κατά  ανάλογο  τρόπο  διαμορφώνεται   και  το  τοπίο  σε  ότι  αφορά  στο  κάπνισμα,  με  την  οικονομική  κρίση  να  προκαλεί  αντίρροπες  τάσεις  στην  κατανάλωση  τσιγάρων,  καθώς  οι  αγχογόνες  οικονομικές  συνθήκες  τείνουν  να  αυξήσουν  την  κατανάλωση  τσιγάρων, αλλά  οι  ανάγκες  για  μείωση  των  οικογενειακών  εξόδων  περιορίζουν  την  αγορά  προϊόντων  καπνού.Μέσα σε  αυτό  το  πρίσμα,  μπορεί  να  ερμηνευθεί  και  η  αύξηση  της  αγοράς  στριφτών  τσιγάρων.

Τέλος,  καθώς  μεγάλο ποσοστό των αυτοκτονιών  που  διαπράττονται  στη  διάρκεια  οικονομικών  κρίσεων, γίνονται  από  άτομα  που  πάσχουν  από  τις λεγόμενες, άτυπες μορφές της κατάθλιψης, σημειώνουμε  εκ  νέου  πως προς   την  κατεύθυνση  της διάγνωσης των υπολανθανόντων αυτών μορφών της καταθλιπτικής διαταραχής,  θα πρέπει  ο  κάθε  κλινικός  ιατρός  να  είναι  ευαισθητοποιημένος  και  να  επαγρυπνεί.  Την  ίδια  στιγμή,  οι  προληπτικές  μας  παρεμβάσεις  πρέπει  να  δίνουν  έμφαση  και  στην  ενδυνάμωση  των  πολιτισμικών  παραγόντων  οι  οποίοι  μπορούν  να  αυξήσουν  την  κοινωνική  ανθεκτικότητα  στην  κρίση. Σημαντικό  παράγοντα  αυτού  του  είδους  αποτελεί  ο  οικογενειακός  ιστός  που  στις  Ευρωπαϊκές  χώρες  του  Νότου  συγκροτεί  έναν  από  τους  κυρίαρχους υποστηρικτικούς  μηχανισμούς ».
Ακούω  συχνά  στα  διάφορα  μέσα  ενημέρωσης  να  επαναλαμβάνουν  τώρα  τελευταία  την  λέξη ‘’εμμονή’’  και  ‘’εμμονές’’.Εκτιμώ  ότι  όμως  δεν  αποδίδουν  ακριβώς  και  σωστά  την  έννοια  της  λέξεως και  για  αυτό  αναφέρω  πολύ  προσεκτικά   ότι  η  λέξη   εμμονή προέρχεται  από  το  ρήμα  εμμένω  που  σημαίνει  ότι  υποστηρίζω  επίμονα,  σταθερά  και  ανυποχώρητα  τις  θέσεις  μου  και  απόψεις  μου.  Δηλαδή   η  ενέργεια  και  το  αποτέλεσμα  του  εμμένω,  η   προσήλωση   σε   κάτι,  σε  βαθμό   υπερβολικό. Και  βεβαίως  τα  άγχη,  τις  εμμονές  και  τις  νευρώσεις   που  καταδιώκουν   τον  μέσο  Έλληνα.

Συνώνυμο  της  εμμονής είναι  το   κόλλημα,  επιμονή, επίμονος,  σταθερότητα, πείσμα.
Στα   αγγλικά  λέγεται persistence και  στα  ιταλικά  persistenza. Ας  αναφερθούμε όμως   και εν  ολίγοις  στην  διαφορά που  υπάρχει  μεταξύ
1) στην Έμμονη Σκέψη και 
2)στην Έμμονη Συμπεριφορά.

1) :Έμμονη Σκέψη  δημιουργείται  χωρίς  να  την  προκαλούμε  συνειδητά  και  έρχεται  βίαια ως  παρόρμηση,  Π.Χ.
α) : ‘Έντονη  ανησυχία  πως  είναι  άρρωστος.
β) : Φόβος  μόλυνσης  ή  διαρκής  σκέψης  καθαρότητας  και  τάξης.

2):  Έμμονη   Συμπεριφορά  δημιουργείται συνειδητά και επαναλαμβανόμενες ως  ‘’ απάντηση’’   ή  λύση’’  σε  έντονες  παρορμήσεις  ή  φοβίες. 
Ας  αναφέρουμε  και  ένα  παράδειγμα: μια  εμμονή  με  την  καθαρότητα,  π.χ. συνεχές  πλύσιμο  των  χεριών  μετά  από  χειραψίες  ή  άγγιγμα  χρημάτων  κ.λ.π. από  φόβο  μόλυνσης  ή  μεταφορών  μικροβίων.
Πολλές από τις εμμονές της συμπεριφοράς αποτελούν κομμάτι της ανθρώπινης ζωής χωρίς να αποτελούν Διαταραχή που χρειάζεται θεραπεία.
Η  ανησυχία όμως   υπάρχει  όταν  οι  σκέψεις  ή  οι  πράξεις  αρχίζουν  να  επηρεάζουν  πραγματικά  τη  ζωή  του  ανθρώπου  με  τρόπο  ανεξέλεγκτο  και  μειώνεται  πάρα  πολύ  η  λειτουργικότητα  του.

Κάποιοι  επαναλαμβάνουν  τις  ιατρικές  εξετάσεις  ίσως  για  αρκετά  χρόνια  κυνηγώντας  μια  διάγνωση  αρρώστιας. Έτσι  λοιπόν  η  Υποχονδρία   πηγάζει  από  φόβο  και  κατατάσσεται  στις  Ψυχικές  Διαταραχές.
Ας  πούμε  και  λίγα  λόγια  γιατην  ιδεοληψία (ψυχαναγκασμό), τον  καταναγκασμό   και  την  Ιδεοψυχαναγκαστική  Διαταραχή ( Ι.Ψ.Δ. – O.C.D. : Obsessivecompulsivedisorder).
Η  ιδεοληψία στα  αγγλικά  λέγεται  obsession και  στα  ιταλικά  είναι ossessione.
Hιδεοληψία  είναι  μια  επαναλαμβανόμενη  επίμονη  σκέψη,  εικόνα  ή  παρόρμησηπου  βιώνεται  ως  ανεπιθύμητη, απαράδεκτη,παράλογη  και  βασανιστική  εισβολήστο  νου  του  ασθενή. Ο  οποίος  αναγνωρίζει ότι  πρόκειται  για υπερβολικό  και  παράγωγο του  μυαλού  του.( Στις  περιπτώσεις  που  δεν  συμβαίνει  αυτό,  έχουμε  την  ιδιαίτερη  και  πολύ  σοβαρότατη  και  βαρύτερη  διαγνωστική  οντότητα, που  λέγεται  Ιδεοψυχαναγκαστική  Ψύχωση.

Οι  ιδεοληψίες  δύναται  να  είναι  διαφόρων  μορφών :
ΦοβικέςΙδεοληψίες:  Συνήθη  θέματα  είναι  η  ακαθαρσία,  ο  κίνδυνος  μόλυνσης,  οι  ασθένειες,  ο  θάνατος και  άλλες.
Ιδεακές Ιδεοληψίες :Συγκαταλέγουν  την  ακούσια  επιβολή  στη  σκέψη  μιας  λέξης,  ενός  αριθμού  ή  ιδέας,  κάτι  που  προκαλεί  μεγάλο  εσωτερικό  προβληματισμό  και  συνοδεύεται  από  άγχος.  Ο  ασθενής  οδηγείται  σε  συνεχείς  επαληθεύσεις  για  να  κατευνάσει  τους  φόβουςτου( πόρτα,  κουζίνα, κ. τ. λ.)
Ιδεοληπτικές Παρορμήσεις: Πρόκειται  για  την  αίσθηση  του  ατόμου  ότι  κινδυνεύει  να  κάνει  πράξεις  ή  να  ξεστομίσει  λέξεις  ή  φράσεις  ανήθικες,  οι  οποίες  είναι  κυρίως  σε  αντίθεση  με  το  περιβάλλον  στο  οποίο  βρίσκεται.
Ψυχαναγκασμοί( Ιδεοληψίες ) –
Καταναγκασμοί ( Τελετουργίες ):
 Αποτελούν  άλλο  ένα  κύριο  σύμπτωμα  της  διαταραχής  αυτής.  Πρόκειται για  επαναληπτικές  συμπεριφορές  που  έχουν  τη  μορφή  εξωτερικών  ή  εσωτερικών  πράξεων  που  επιβάλλονται  από  το  ίδιο  το  άτομο.  Συχνά  παίρνουν  τη  μορφή  τελετουργίας,  έτσι  ώστε  να  μειωθεί  το  άγχος  που  είχε  δημιουργηθεί.  Μπορεί  να  συνοδεύουν  τις  φοβικές  ή  ιδεακές  ιδεοληψίες  για  να  εξαλείψουν  το  φόβο  ή  αμφιβολία   που  αυτές  προκαλούν. Έτσι  λοιπόν  μαζί  με  την  Ι.Δ.Ψ. Διαταραχή  συνυπάρχουν  και άλλες  Διαταραχές  που  μπορούν  να  δυσκολέψουν  τόσο  την  σωστή  διάγνωση  της  Ι.Δ.Ψ.   όσο  και  την  θεραπεία της ( Κατάθλιψη, διαταραχές  πρόσληψης  τροφής, διαταραχές  προσωπικότητας, ή  άλλες  αγχώδεις  διαταραχές,  τα  τικς, [όπως  το  σύνδρομο  Tourette}, σωματοδυσμορφική   διαταραχή  και  την  υποχονδρίαση.
Το  πρωταρχικό  ρόλο  στην  Διαταραχή  παίζουν  οι  Βιολογικοί  παράγοντες, όμως   δεν  ξεχνούμε  τον  τρόπο  με  τον  οποίο  ψυχολογικοί  παράγοντες  συμμετέχουν  στην  διατήρηση  της. Υπέρ  της  Νευροβιολογικής  βάσης  της  Ι.Δ.Ψ.– Διαταραχήςτο  έχουμε  από  το  γεγονός  ότι  οι  ασθενείς  εμφανίζουν  πολύ  καλή  ανταπόκριση  σε  μια  ειδική  κατηγορία  φαρμάκων  που  επιδρούν  στην  ουσία  Σεροτονίνη,  που  υπάρχει  στον  εγκέφαλο  και  αποτελεί  έναν  από τους  βασικούς   νεύρο – μεταβιβαστές   του.

Τα νευρικά  κύτταρα ( νευρώνες ) στον  εγκέφαλο  επικοινωνούν  μεταφέροντας  ερεθίσματα  το  ένα  με  το  άλλο. Για  την  μεταφορά  του  ερεθίσματος  χρησιμοποιούνται  ακριβώς  αυτές  οι  ουσίες  που  όπως  είπαμε  λέγονται  Νεύρο – μεταβιβαστές.
Ένας  λοιπόν  από  τους  σημαντικότερους  Νεύρο – διαβιβαστές,  μεταξύ  άλλων,  όπως  αναφέραμε  είναι  και  η  Σεροτονίνη.

Η  ύπαρξη  της  Σεροτονίνης  σε  μη  επαρκής  ποσότητες,  όπως  έχουμε  αναφέρει  αρκετές  φορές  στο  κείμενο  μας  αυτό,  ενοχοποιείται  και  για  την  εμφάνιση  των συμπτωμάτων  τηςΙδεο -  Ψυχαναγκαστικής  Διαταραχής ( Ι.Δ.Ψ.).Η άποψη  αυτή  φαίνεται  να  είναι  πολύ  εύλογη,  αφού  διάφορα  φάρμακα  που  αυξάνουν  την  διαθεσιμότητα  της  Σεροτονίνης ,  βελτιώνουν  τα  συμπτώματα  της  Ι.Δ.Ψ. – Διαταραχής.Διαταραγμένη  λοιπόν  ρύθμιση  του  νεύρο- διαβιβαστικού  συστήματος  της  Σεροτονίνης  στον  εγκέφαλο  καθώς  και  τροποποιημένα  πρότυπα  δραστηριότητας  σε  συγκεκριμένες  περιοχές  φαίνεται  ότι  σχετίζονται  με  την  ασθένεια.
Οι  διαταραχές  αυτές  επιστρέφουν  σε  φυσιολογικό  με  την  επιτυχή  θεραπεία  πράγμα  που  σημαίνουν  ότι δεν  υπάρχουνμόνιμες εγκεφαλικές βλάβες  στηνΙ.Δ.Ψ.  -  Διαταραχή.




 Έχει  χρησιμοποιηθεί  η  εξέταση  υψηλής  τεχνολογίας  που  ονομάζεται  Τομογραφία  Εκπομπής  Ποζιτρονίων,  που  λέγεται  PET ( Positron Emission Tomography ),  και  όπου  είναι  δυνατή  η  μελέτη  του  εγκεφάλου  εν  ζωή. Τα  ευρήματα  από  την PET έχουν  δείξει  ότι  στην  εγκεφαλική  συμμετοχή  στην  Ι.Δ.Ψ.  Διαταραχή  έχει  αναφερθεί  αυξημένη  δραστηριότητα  στον  Κογχομετωπιαίο  φλοιό (  που  εμπλέκεται  στην  αντίληψη  του  φόβου  και  του  κινδύνου)  και  κυρίως  στο  Ραβδωτό  σώμα ( Corpo Striato )και  τον  Κερκοφόρο  πυρήνα  των  Βασικών  γαγγλίων που  παρουσιάζουν  αλλοιώσεις  αλλά  όχι  σε  όλους( που  σχετίζεται  με  την  ικανότητα  έναρξης  και  λήξης   διαφορετικών  σκέψεων  και  πράξεων ).Διάφορα  γεγονότα  ζωής  μπορεί  να  λειτουργήσουν  ως  πυροδοτικοί  παράγοντες  για  την  εμφάνιση  ή  την  επιδείνωση  συμπτωμάτων ( πχ :η  γέννηση  ενός  παιδιού,  η  αλλαγή  δουλειάς,  μια  διαπροσωπική  σύγκρουση  αλλά  και  συμβάντα  βιολογικής  φύσεως  όπως  ένας  τραυματισμός  στο  κεφάλι ή  χρήση  διεγερτικών  ουσιών  όπως  της  κοκαΐνης  και/ή  των αμφεταμινών.



Στην  άνω  φωτογραφία  μπορούμε  να  διακρίνουμε -  τον  Θάλαμο ( Thalamus ), το  Ραβδωτό  σώμα (StriatusCorpus) που  βρίσκονται  πιο  βαθειά  στο  κέντρο  του  εγκεφάλου – και τον  μετωπιαίο  φλοιό ( Prefrontalcortex ). Δηλαδή  ο  εγκέφαλος   ενός   ατόμου  που  πάσχει  από  την  Ι.Δ.Ψ.- Διαταραχή   έχει   βρεθεί  ότι   παρουσιάζει  αυξημένη  δραστηριότητα  στον  Μετωπιαίο  Φλοιό. Όταν  ενεργοποιηθεί  αυτό  το  κύκλωμα  από  κάποιο  ερέθισμα,  προκαλείται  και  μια  συγκεκριμένη  συμπεριφορά  προκειμένου να  απαντήσει  ο  οργανισμός  ανάλογα,  σε  αυτό  το  ερέθισμα.
Π.χ.  Στην  περίπτωση  που  το  άτομο  πλένει  ξανά  και  ξανά  τα  χέρια  του, και  ασθενεί  από  την  Ι.Δ.Ψ. - Διαταραχή  ο  εγκέφαλος  φαίνεται  ότι  δεν  μπορεί  να  μειώσει  την δραστηριότητα  αυτού  του  κυκλώματος , με  αποτέλεσμα να  συνεχίζει  να  πλένει  τα χέρια  του  πάλι  και  ξανά  πάλι.







( Ιδεοψυχαναγκαστική  - Διαταραχή : {Ι Δ Ψ}
= Obsessive - Compulsive  - Disorder : {O C D} ).
Η τομογραφία  είναι  από  την  Ιατρική  Σχολή  του  Πανεπιστημίου  της  Καλιφόρνιας  και  παρουσιάζει  την  διαφορά  της  εγκεφαλικής  δραστηριότητας  των ατόμων  που  πάσχουν  από  Ι.Δ.Ψ.- Διαταραχή  από  τα  άτομα  χωρίς  αυτή  την Διαταραχή.
Έτσι  οι  συνέπειες  της  Ι.Δ.Ψ. -Διαταραχής  στην  σκέψη  και  στην  συμπεριφορά  έχουν  αρχίσει  να  μελετώνται  πιο  εντατικά  τα  τελευταία  χρόνια,και  εφαρμογές  της  Γνωσιακής  - Συμπεριφορικής - ψυχοθεραπείας  έχουν  δείξει  ενθαρρυντικά  αποτελέσματα  σε  συνδυασμό  πάντα  με  τα  φάρμακα.


Στο  γενικό  πληθυσμό  η  πιθανότητα  να  εμφανίσει  κάποιος  Ι.Δ.Ψ. -   Διαταραχή  είναι  2% ,  εάν  έχει  κάποιον  πρώτου  βαθμού  συγγενή  με  την  Διαταραχή  αυτή  είναι  5%.  Άρα  ο  κληρονομικός  παράγοντας  παίζει  κάποιο  ρόλο.Η θεραπεία  της  Ι.Δ.Ψ. -   Διαταραχής  είναι  εφικτή  και  αποτελεσματική:
A) :  Φαρμακευτική   αγωγή,  βελτίωση  μέχρι  55% - 65%.
Βασίζεται  στους  εκλεκτικούς  αναστολείς  επαναπρόσληψηςτης  Σεροτονίνης  ( γνωστά  ως  SSRIs).
Οι  δόσεις  που  χρησιμοποιούνται  είναι  συνήθως  υψηλότερες  από  αυτές  της  κατάθλιψης  και  των  Αγχωδών  Διαταραχών.
Σε  περίπτωση  όμως  μερικής  ανταπόκρισης  της  συμπτωματολογίας  η  αγωγή  μπορεί  να  ενισχυθεί  με   μικρές   δόσεις  αντί- ψυχωτικών.
Β ) :  Γνωσιακή - Συμπεριφορική -  Ψυχοθεραπεία. Δηλαδή  να  μαθαίνει  πως  να  διαχειρίζεται  ορθά  τα  συμπτώματα  του.  Αποκτά  δηλαδή   τον  έλεγχο  του  προβλήματος  και  αντί  να  τον  ελέγχει  η  Ι.Δ.Ψ. -   Διαταραχή  την  ελέγχει  ο  ίδιος.Δηλαδή  για  να  μειώσει  το  άγχος  και  τις  ιδεοληψίες  του,  πρέπει  λοιπόν  να  σταματήσει  να  ενδίδει  στην  ψυχαναγκαστική  συμπεριφορά.
Με  αυτόν  τον  τρόπο  ο  ασθενής  μαθαίνει  πως  να  διαχειρίζεται  ορθά  τα  συμπτώματα  του  και  έτσι  γίνεται  θεραπευτής  του  εαυτού  του.
Μαζί  με  την  Γνωσιακή - Συμπεριφορική – Ψυχοθεραπεία  φαίνεται  ότι  είναι  αποτελεσματική  όπως   η  ‘’ εκπαίδευση  αναστροφής  συνηθειών’’ ( Habit Reversal Training ), καθώς και  μια  παραλλαγή  της  Γνωσιακής- Συμπεριφορικής - Ψυχοθεραπείας  που  ονομάζεται  ‘’ Έκθεση  και  Πρόληψη  Αντίδρασης’’(Exposure and Response PreventionEX/RP.)



Φαίνεται ,  πάντως,  ότι  οι  περισσότεροι  άνθρωποι  με  Ι.Δ.Ψ. -  Διαταραχή έχουν  μεγαλώσει  σε  ένα  περιβάλλον  που  τους  δημιουργούσε  στρες,  άγχος,  ανησυχίες,  υπερβολικές  ευθύνες  και  ανατράφηκαν  με  μεγάλη  αυστηρότητα,  υψηλά  στάνταρ  επιδόσεων,  ενώ  συχνά  είχαν  αγχώδεις   γονείς    με  υψηλές  απαιτήσεις  από  τα  παιδιά  τους  και  υπευθυνότητα. Από  εκεί  φαίνεται  να  προκύπτουν  κάποια  γνωρίσματα  του  χαρακτήρα  των  ατόμων  με  Ι.Δ.Ψ. -   Διαταραχή,  που  νοιώθουν  υπερβολικά  αισθήματα  ευθύνης  για  όλους  και  όλα  γύρω  τους,  είναι  διαρκώς  ανήσυχοι  και  στρεσαρισμένοι  και  έχουν  πολύ  υψηλές  προσδοκίες  επίδοσης  σε  ότι  αναλαμβάνουν  από  τον  εαυτόν  τους  και  συχνά  και  απότους   άλλους.
Η  έναρξη  της  Διαταραχής  είναι  συνήθως  στην  παιδική  ηλικία  και  στην  εφηβεία  ή την  πρώτη  νεότητα,  χωρίς  αυτό  να  σημαίνει  ότι  δεν  μπορεί  να  συμβεί  πιο  μετά.
Άρα  έχουμε : Ι.Δ.Ψ.Διαταραχή: Ιδεοληψίες (Ψυχαναγκασμοί )  που  δημιουργούν Τελετουργίες (Καταναγκασμοί ).  Αυτό  το  μοτίβο  συμπεριφοράς Ιδεοληψίεςτελετουργίες είναι  το  βασικό  πρόβλημα  σε  αυτή  την  συγκεκριμένη  Διαταραχή,  δηλαδή  το  άτομο  παγιδεύεται  από  μια  σειρά  επαναληπτικών επίμονων  ανεπιθύμητωνσκέψεων,  παρορμήσεις,  αμφιβολίες,  εικόνες,   και  συμπεριφορών  προκαλώντας  δυσφορία  και  επηρεάζοντας  την  καθημερινότητά  του,  όπου  το  άτομο  τις  βιώνει  ως  εισβολή  στη  ροή  της  σκέψης  του,  ή  έχουν  ακατάλληλο,  ακατανόητο  χαρακτήρα. Οι  Τελετουργίες  είναι  πράξεις  ή  σκέψεις  που  επαναλαμβάνονται  ξανά  ως  απάντηση  σε  μια  Ιδεοληψία.
Στόχος  είναι  η  αποτροπή  πρόκλησης  βλάβης.
Αρκετοί  άνθρωποι  πάσχουν  από  αυτό,  χωρίς  όμως  να  επηρεάζει την  λειτουργικότητά  τους  και  την  καθημερινότητα  τους.
Όταν  όμως  οι  σκέψεις  και  οι  λειτουργίες  αυτές  καθορίζουν  ένα  άτομο,  τότεπλέον   μιλάμε για εμμονές, όπουοι συμπεριφορές  αυτές  ονομάζονται ( Ιδεοληψίες ) - ψυχαναγκασμοι.
Ο πυρήνας  του προβλήματος  δηλαδή  στην  Ι.Δ.Ψ. - Διαταραχή  είναι  η  παθολογική  αυξημένη  αίσθηση  προσωπικής  ευθύνης  και  οι  συνακόλουθες  προσπάθειες  αποφυγής  πρόκλησης  βλάβης  στον  εαυτό  ή  σε  άλλους.
Η Ι.Δ.Ψ. – Διαταραχή  μπορεί  να  προκαλέσει  μεγάλο  ψυχικό  πόνο,  σοβαρή  αναπηρία  και  να  επηρεάσει  δυσμενώς  όλες  τις  πτυχές  της  ζωής.

Τελειώνοντας  αυτό  το  κείμενο,  ξεκινώντας  βέβαια  από  το  βασικό  θέμα  που  μου  είχε  ανατεθεί  να  γράψω  και  που  ήταν  « ΗΟικονομική  κρίση  και Η Ψυχική  Υγεία »,  πήγα  αρκετά  πιο  μέσα   στην  Ψυχιατρική,  όσο  βέβαια  μου  ήταν  εύκολο,αλλά  πιστέψετε με  δεν  ήταν  καθόλου  απλό να  το  αποφύγω αυτό  και  τελικά ενέδωσα.Για  αυτό  πριν  κλείσω  τελικά    το  κείμενο  μου  θα  ενδώσω  για  δεύτερη  φορά  και  θα  τελειώσω   συνοπτικά  και   περιληπτικά  και  για  τις  υπόλοιπες Νευρώσεις,  όπως τις έλεγαν παλιά.
Οι  Νευρώσεις : Δεν  είναι  Ψυχώσεις.
Οι  ασθενείς  έχουν  επαφή  με  την   πραγματικότητα.  Υπάρχει  άγχος  και  πως  αυτό  εσωτερικεύεται  και  εκδηλώνεται  στη  συμπεριφορά  του  ατόμου. Το  άγχος  αναφέρεται  σε  κάποιο  κίνδυνο  πραγματικό    που  είναι  σαφής ή  φαντασιακός,  αόριστος,  υποτιθέμενος.  Η  φύση  του  άγχους  της  Νεύρωσης,  οφείλεται  σε  μια  εσωτερική  διαμάχη,  απωθημένες  επιθυμίες  ή  ανάγκες,  που  έρχονται  σε  σύγκρουση  με  την  συνείδηση,  που  έρχεται  να  απαγορεύσει  την  ικανοποίηση  τους.Παραμένουν  απόκρυφες  και  ασυνείδητες,  εξωτερικεύονται   ως  αδικαιολόγητο  άγχος  ή  υπερβολικός  φόβος  δυσανάλογος  προς  τον  πραγματικό.Άμεσος  τρόπος  εξωτερίκευσης  ή  αντίθετα  απόκρυψης  του  βιωμένου  και  αδικαιολόγητου  άγχους  είναι  η  εκδήλωση  ανάλογων  συμπτωμάτων.  Τα  νευρωτικά  συμπτώματα  ουσιαστικά  δεν  είναι  παρά  μια  άμυνα  του  Οργανισμού,  μια  προσπάθεια  του  ατόμου  να  αντιμετωπίσει  και  να  αντεπεξέλθει  στην  απειλή  του  άγχους.  Το  νευρωτικό  σύμπτωμα  αποτελεί  κατά  κάποιο  τρόπο  ένα  συμβιβαστικό  μηχανισμό,  που  αφενός  επιτρέπει  στο  άτομο  να  ικανοποιήσει  μια  απαγορευμένη  επιθυμία  που  του  προκαλεί  άγχος  και  αφετέρου  απαγορεύει  στην  επιθυμία  αυτή  να  γίνει  συνειδητή  κάτι  που  θα  σήμαινε  αυτόματα  και  την  αποδιοργάνωση  του  ατόμου.Το  νευρωτικό  άγχος  έχει τις   ρίζες  τους  στην  παιδική  ηλικία ,  σε  μια  παιδική  νεύρωση,  δηλαδή  που  δεν  αντιμετωπίστηκε  κατάλληλα  στην  ώρα  της.
ΟιΝευρώσεις:
Α): Φοβίες
·       Αγοραφοβία.
·       Κοινωνική  φοβία.
·       Φοβία  για  ζώα.
·       Φοβία  των  μέσων  μαζικής  μεταφοράς.
·       Κλειστοφοβία.

Εδώ  πρέπει  να  γράψουμε  την  ουσιώδη  διαφορά  που  υπάρχει  μεταξύ  « Φοβία », και  « φοβίες ».
Η «Φοβία»  δεν  έχει  ένα  άμεσο  και  υπαρκτό  αντικείμενο ( π.χ.  στο  ασανσέρ). Ο  κίνδυνος  σε  αυτήν  την  περίπτωση  είναι  ιδεατός  και  είναι  μέσα  μας.Αυτή  είναι  δηλαδή  η  « φοβία».  Είναι  ένας  επίμονος  φόβος  που  ο  πάσχων  του  μοιάζει  χωρίς  εξήγηση, να  τον  γονατίζει  κοινωνικώς,  εννοώντας  με  αυτό  ότι   πολλές   φορές  ο  πάσχων  αδυνατεί να  εκτελεί  και  τις  πιο απλές  κοινωνικές  του  υποχρεώσεις.
Ο « Φόβος » έχει  ένα  άμεσο  και  υπαρκτό  αντικείμενο ( π.χ. ο  σκύλος).Ομιλούν  ότι  υπάρχει  κληρονομικό υπόβαθρο αλλάμπορεί  βέβαια  να  πρόκειται  γιαταύτιση με  τον  γονέα.
Η ψυχανάλυση  αποδίδει  την  αιτία  σε  άλυτες  συγκρούσεις  της  παιδικής  ηλικίας.  Αυτό  δημιουργεί  μια  εσωτερική  συσσώρευση  αρνητικής  ενέργειας.  Όταν  ο  ψυχικός  κόσμος  του  πάσχοντος  δεν  καταφέρνει  πλέον  να  απωθεί  την  σύγκρουση  αυτή,  τότε  εκείνη  μετατίθεται  πάνω  σε  μια  κατάσταση  ή  σε  ένα   αντικείμενο.  Σε  αυτή  την  περίπτωση,  πιο απλά,  θα  λέγαμε  ότι  η  φοβία  επιτρέπει  στον  πάσχοντα  την  προβολή  προς  τα  έξω  μιας  εσωτερικής  σύγκρουσης μεταξύτου  Εκείνου  και  του  Υπερεγώ,  κάνοντας  έτσι  κάπως  πιο  υποφερτή  την  ψυχική  οδύνη.  Η  ψυχική  οδύνη  οφείλεται  στην  συχνή  ενασχόληση  με  το  πραγματικό  αντικείμενο της   φοβίας.  Ο  πάσχων  πρέπει  να  μάθει  σταδιακά  να  αναγνωρίζει  τον  αληθινό  φόβο  που  τον  απασχολεί  και  να  τον  αντιμετωπίζει  ανάλογα.  Καλά  αποτελέσματα  δίνουν η  Ψυχοθεραπεία  και  η  Ψυχαναλυτική   προσέγγιση.  Η Φαρμακευτική  αγωγή με  ( SSRIsκαι  Αγχολυτικά), βοηθά  κυρίως  όταν  υπάρχουν  πέρα  από  την  φοβική  κατάσταση, επίπεδα  κρίσεων  άγχους  και / ή  πανικού.


Β ) :Αγχώδεις  Διαταραχές
·       Διαταραχή   Πανικού.
·       Διαταραχή   Γενικευμένου   Άγχους.
·       Διαταραχή   Μετά  Από   Ψυχοτραυματικό  στρες.
·       Οξεία  Διαταραχή  στρες.
·       Αγχώδης  Διαταραχή  Οφειλόμενη  σε  γενική  σωματική  κατάσταση.
·       Ι.Δ.Ψ. – Διαταραχή.


Γ ) : Σωματόμορφες   Διαταραχές
·       Σωματοποιητική Διαταραχή.
·       Διαταραχής Μετατροπής. (Υστερική Νεύρωση μετατρεπτικού  τύπου).
·       Διαταραχήπόνου.
·       Υποχονδρίαση.
·       Σωματοδυσμορφική Διαταραχή.     

Δ ) :  Aποσυνδετικές ( Διασχιστικές )  Διαταραχές.
·       Ψυχογενής  αμνησία  ή  αμνησία  αποσυνδετικού  τύπου.
·       Ψυχογενής φυγή ή  φυγή  αποσυνδετικού  τύπου.
·       Διαταραχή  πολλαπλής  προσωπικότητας  ή  Διασχιστική   Διαταραχή   Ταυτότητας.
·       Διαταραχή  Αποπροσωποίησης.

Τι  είναι  όμως  η  Αποπροσωποποίηση;  Χαρακτηρίζεται  από  μια  ξαφνική  αλλαγή  σε  σχέση  με  τον  τρόπο  που  αισθάνεται  κανείς  με  τον  εαυτόν  του.  Εμπεριέχει  την  έννοια  της  αποξένωσης  του  ατόμου  από  τον  εαυτόν  του  και  το  περιβάλλον  του,  αλλά  του εξωπραγματικού  ή  υπερφυσικών.  Το  άτομο  δηλαδή  εκλαμβάνει  τα  συναισθήματα  ή  τις  λειτουργίες  του  ως  ξένο  σώμα,  παρατηρώντας  τα  από  απόσταση  σαν  αυτόματο  ή  σαν  μέσα  σε  όνειρο.  Τα  συμπτώματα  που  συνοδεύουν  τη  διαταραχή  είναι  συνήθως  αίσθημα  άγχους,  κατάθλιψης,  διάχυτος  φόβος  τρέλας  και  ο  ασθενής  εξακολουθεί  μέσα  στην  διαταραχή  να  διατηρεί  ικανοποιητικό  έλεγχο  προσανατολισμού  ή  λογικής.

ΠΗΓΕΣ : 1) – Manuale  di  Psichiatria
                       Franco   Giberti -   Romolo   Rossi
                        Seconda   Edizione

                2)  - KAPLAN &SADOCK’S
ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ  ΚΛΙΝΙΚΗΣ  ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ
                        Τρίτη  Έκδοση.



Από το Blogger.